Gpr radar ( ground penetrating radar ), Yer altı araştırmaları için kullanılan radar çeşididir. GPR radar sistemlerinde VHF ya da UHF radyo dalgaları kullanılır. GPR radar cihazları dört kısımdan oluşur. Verici, alıcı, antenler ve bilgisayar. Bu cihazların çalışma prensiplerinden genel olarak bahsedelim. Vericiden modüle edilmiş bir RF sinyal, tek yönde doğrusal yönlendirilmiş antenden gönderilir. Sinyal yer altına doğru ilerlerken bazı nesnelerden geriye yansıyıp, tek yönde doğrusal yönlendirilmiş alıcı antenine gelir. Gönderilen sinyal ile yansıyarak geri gelen sinyal arasında bir zaman farkı vardır. Bu iki sinyal arasında bir faz farkı oluşur. Gpr radar bilgisayarı bu faz faklarını bir ara yüz programı ile anlaşılır hale getirir.
gpr ground penetrating radar
GPR RADAR cihazları çalışma frekanslarına göre farklı derinliklerde ve
hassasiyetlerde algılama yaparlar. Yüksek frekans (UHF) bandını kullanan
cihazlar genelde yüzeysel araştırmalarda kullanılırlar ( 0 – 4 metre ). Küçük
nesnelere karşı daha duyarlıdırlar ve yüksek çözünürlükte sonuçlar
verebilmektedirler. Düşük frekanslarda çalışan cihazlar genelde jeoloji ve
jeofizik alanlarında çokça tercih edilirler. Çok derin ( 2 – 90 metre )
derinliklere kadar algılama yapabilmektedirler. Küçük nesnelere karşı daha az
duyarlıdırlar. Büyük verici ve alıcı antenlerine sahiptirler. Kullanım kolaylığı
bakımından karşılaştıracak olursak UHF cihazlara kıyasla daha zahmetlidir.
Gpr radar cihazları başka bir açıdan değerlendirilecek olursa, bir dedektör
çeşididir. Radyo dalgalarının yansıma yaptığı bütün nesneler tespit edilebilir
anlamındadır. Radyo dalgaları bazı nesnelerden yansıyabildiği gibi bazı
nesnelerden ise soğrulur ya da içinden geçerler. Soğrulmalar, zayıf yansımalar
nesnelerin tipi bakımından bize fikir verir. Örneğin yer altındaki su kaynakları
ya da kayalar üzerindeki yansıma değerleri farklıdır. Gpr radarlarda yansımanın
genliği ve yansıyan modüleli frekansın zaman gecikmesi baz alınır. Bundan dolayı
derinlik ve nesnel ayrımdan bahsetmek mümkündür.
Modern GPR radar, modüle edilmiş iki sinyalin arasındaki faz farkının incelenmesi esasına göre çalışır. Eski tip GPR radarlarda sadece radyo dalgaları gönderilir ve nesnelerden geriye yansıyan sinyaller arasındaki faz farkı ölçülürdü. Bu tip cihazlarda Taşıyıcı RF sinyal modüle edilmemişti. Bu tip radarlara fm – cw radar adı verilmekteydi. FM – CW radarlarda verici ile alıcı arasında bir takım sorunlar yaşanmaktaydı. Verici sinyallerindeki yüksek güç alıcıyı etkilemekteydi. Çalışma ortamına göre verici çıkış gücü sürekli ayar yapılmalıydı. Günümüzün modern cihazlarında ise, bu tip sorunlar artık yaşanmamaktadır. Verici sinyalleri modüle edilmiştir. Sadece yansıyan sinyal ile örneklenen sinyal arasındaki modüle edilen bilginin zaman farkı incelenir.